danh từ
(địa lý,ddịa chất) quyển đá
thạch quyển
/ˈlɪθəsfɪə(r)//ˈlɪθəsfɪr/Từ "lithosphere" là một thuật ngữ địa chất dùng để chỉ lớp ngoài cùng cứng của Trái Đất. Thuật ngữ này được nhà địa chất người Đức Alfred Wegener đặt ra vào năm 1930, mặc dù nguồn gốc của nó có thể bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp. Trong tiếng Hy Lạp cổ, "lithos" có nghĩa là đá hoặc tảng đá, và "sphæra" có nghĩa là hình cầu hoặc quả cầu. Wegener đã kết hợp các gốc từ tiếng Hy Lạp này để tạo ra từ "lithosphere," có nghĩa là "quả cầu đá". Ông đã sử dụng thuật ngữ này để mô tả lớp ngoài cùng rắn chắc của Trái Đất, bao gồm lớp vỏ và một phần của lớp phủ trên cùng, đóng vai trò là nền tảng ổn định cho bầu khí quyển và đại dương bên trên. Thạch quyển khác với các lớp năng động và di động hơn bên dưới nó, bao gồm lớp phủ và lõi. Độ cứng của nó là do quá trình làm mát và đông đặc chậm của lớp vỏ Trái Đất và lớp phủ trên trong hàng tỷ năm, và tạo ra lớp ngoài tương đối bất động và ổn định, trải qua những điều chỉnh nhỏ không thường xuyên theo thang thời gian địa chất. Ngày nay, nghiên cứu về thạch quyển và các quá trình hình thành thạch quyển nằm trong lĩnh vực kiến tạo, một phân ngành của địa chất học tìm cách hiểu cấu trúc, biến dạng và động lực của lớp vỏ Trái Đất và lớp phủ trên.
danh từ
(địa lý,ddịa chất) quyển đá
Thạch quyển là lớp ngoài rắn chắc của Trái Đất, bao gồm lớp vỏ và phần trên cùng của lớp phủ.
Sự chuyển động của các mảng kiến tạo tạo nên thạch quyển gây ra động đất và núi lửa.
Ở ranh giới thạch quyển-quyển mềm dẻo, lớp Trái Đất rắn chuyển thành một lớp có độ dẻo và độ nhớt lớn hơn được gọi là quyển mềm dẻo.
Nghiên cứu về thạch quyển rất quan trọng trong việc hiểu các mối nguy hiểm tự nhiên như lở đất, xói mòn đất và sụp đổ vách đá ven biển.
Thạch quyển liên tục được định hình lại thông qua các quá trình địa chất như hình thành núi và khai thác tài nguyên khoáng sản vì mục đích kinh tế.
Thạch quyển đóng vai trò như một rào cản giữa lớp vỏ Trái Đất và vật chất nóng chảy đặc hơn của lớp phủ.
Độ dày của thạch quyển thay đổi rất nhiều do các yếu tố như chuyển động của mảng kiến tạo và dòng nhiệt, dao động từ độ sâu chỉ 5 km bên dưới một dãy núi trải dài dưới đại dương đến hơn 0 km bên dưới một lá chắn lục địa.
Thạch quyển đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ bầu khí quyển và thủy quyển của Trái Đất khỏi sự xâm nhập của vật chất và bức xạ vũ trụ.
Thạch quyển cũng ảnh hưởng đến khí hậu của Trái Đất bằng cách điều chỉnh sự phân bố và tải trọng của các tảng băng, sông băng và đất đóng băng vĩnh cửu.
Những tiến bộ trong việc chụp ảnh cấu trúc và động lực của thạch quyển thông qua các kỹ thuật địa chấn đã thúc đẩy đáng kể nghiên cứu địa chất và hiểu biết của chúng ta về lịch sử và sự tiến hóa của Trái Đất.