danh từ
nước cộng hoà; nền cộng hoà
people's republic: nước cộng hoà nhân dân
people's democratic republic: nước cộng hoà dân chủ nhân dân
giới
the republic of letters: giới văn học
Cộng hòa
/rɪˈpʌblɪk//rɪˈpʌblɪk/Từ "republic" bắt nguồn từ thuật ngữ tiếng Latin "res publica", có nghĩa là "công việc công cộng" hoặc "khối thịnh vượng chung". Khái niệm về một nền cộng hòa có từ thời La Mã cổ đại, nơi Cộng hòa La Mã được thành lập vào năm 509 TCN. Cộng hòa La Mã là một hệ thống chính quyền mà quyền lực do người dân và đại diện được bầu của họ nắm giữ, chứ không phải do một quốc vương hay nhà độc tài. Thuật ngữ tiếng Latin "res publica" lần đầu tiên được sử dụng bởi chính khách và triết gia La Mã Cicero vào thế kỷ thứ nhất TCN. Thuật ngữ này sau đó được đưa vào tiếng Pháp cổ là "republique", và sau đó vào tiếng Anh trung cổ là "republick." Ngày nay, từ "republic" được sử dụng trên toàn cầu để mô tả một hệ thống chính quyền mà quyền lực bắt nguồn từ người dân và được thực thi vì lợi ích chung.
danh từ
nước cộng hoà; nền cộng hoà
people's republic: nước cộng hoà nhân dân
people's democratic republic: nước cộng hoà dân chủ nhân dân
giới
the republic of letters: giới văn học
Hoa Kỳ là một nước cộng hòa, nơi người dân bầu ra các nhà lãnh đạo thông qua một tiến trình dân chủ.
Người dân Nam Phi đã lật đổ chế độ áp bức và thành lập nền cộng hòa vào năm 1961.
Sau cuộc đảo chính quân sự, Myanmar (trước đây là Miến Điện) trở thành nước cộng hòa vào năm 1948.
Nhà nước Tự do Ireland, vốn là một lãnh thổ tự trị trong Đế quốc Anh, đã tuyên bố mình là một nước cộng hòa vào năm 1937.
Cộng hòa Texas, tồn tại từ năm 1836 đến năm 1845, đã khẳng định nền độc lập của mình khỏi Mexico.
Gambia là một quốc gia quân chủ lập hiến cho đến khi trở thành một nước cộng hòa vào năm 1970, khi Tổng thống Yahya Jammeh lật đổ chính phủ trong một cuộc đảo chính quân sự.
Sau nhiều năm bất ổn chính trị, Zimbabwe đã trở thành một nước cộng hòa vào năm 1980, thay thế cho quốc gia Rhodesia thuộc Khối thịnh vượng chung.
Năm 1952, Khối thịnh vượng chung Úc ra đời dưới hình thức cộng hòa, thay thế cho sự thống trị của Anh.
Năm 1967, các thuộc địa của Bồ Đào Nha ở Châu Phi tuyên bố độc lập, khiến đế quốc Bồ Đào Nha còn lại chỉ bao gồm ba vùng lãnh thổ không tiếp giáp: Timor thuộc Bồ Đào Nha, Ma Cao và quần đảo Azores, trở thành khu vực tự trị dưới sự cai trị của Bồ Đào Nha và sau đó trở thành một nước cộng hòa.
Năm 946, Philippines tuyên bố là một nước cộng hòa, giành được độc lập khỏi Hoa Kỳ.