tính từ
bắt nguồn từ
(hoá học) dẫn xuất
(ngôn ngữ học) phái sinh
danh từ
(hoá học) chất dẫn xuất
(ngôn ngữ học) từ phát sinh
(toán học) đạo hàm
phát sinh
/dɪˈrɪvətɪv//dɪˈrɪvətɪv/Từ gốc tiếng Anh trung đại (theo nghĩa tính từ là ‘có sức mạnh để rút ra’, và theo nghĩa danh từ là ‘một từ bắt nguồn từ một từ khác’): từ tiếng Pháp dérivatif, -ive, từ tiếng Latin derivativus, từ derivare, từ de- ‘xuống, đi xa’ + rivus ‘suối, dòng’.
tính từ
bắt nguồn từ
(hoá học) dẫn xuất
(ngôn ngữ học) phái sinh
danh từ
(hoá học) chất dẫn xuất
(ngôn ngữ học) từ phát sinh
(toán học) đạo hàm
Trong tài chính, phái sinh là một công cụ tài chính có giá trị bắt nguồn từ giá trị của một tài sản cơ sở hoặc một nhóm tài sản. Ví dụ, quyền chọn mua là một loại phái sinh cung cấp cho người nắm giữ quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, mua một tài sản cơ sở với mức giá cụ thể vào hoặc trước một ngày cụ thể.
Toán học cũng sử dụng đạo hàm, là một loại hàm cho thấy hàm thay đổi như thế nào khi đáp ứng với những thay đổi trong đầu vào của nó. Ví dụ, đạo hàm của hàm x^2 theo x là 2x.
Các kỹ sư sử dụng đạo hàm để tính toán tốc độ thay đổi của một hàm liên quan đến một biến. Điều này giúp xác định tốc độ di chuyển của một vật thể, gia tốc do lực gây ra và tốc độ diễn ra của phản ứng hóa học.
Trong lĩnh vực vật lý, đạo hàm hỗ trợ xác định độ dốc của đường cong hoặc đường thẳng, sau đó dẫn đến việc tính toán các đại lượng quan trọng như lực hấp dẫn và vận tốc của vật thể chuyển động. Ví dụ, đạo hàm của vị trí của một hạt chuyển động là vận tốc của hạt đó, trong khi đạo hàm của vận tốc là gia tốc của hạt đó.
Trong kinh tế, từ phái sinh được dùng để mô tả bất kỳ khoản đầu tư tài chính nào có giá trị phụ thuộc vào khoản đầu tư khác. Điều này có thể bao gồm quyền chọn cổ phiếu, hợp đồng tương lai và hoán đổi, tất cả đều được các nhà đầu tư sử dụng để quản lý rủi ro và tạo ra lợi nhuận.
Trong thế giới phát triển phần mềm, đạo hàm là một loại hàm tạo ra giá trị mới từ giá trị hiện có. Điều này có thể bao gồm các hàm toán học như căn bậc hai, hàm lượng giác và sóng sin.
Trong lập trình máy tính, đạo hàm cũng được sử dụng để tạo ra các hàm mới từ các hàm đã tồn tại trước đó bằng cách sửa đổi đầu vào hoặc hành vi của chúng. Điều này dẫn đến việc tạo ra các công cụ phần mềm hữu ích cho nhiều mục đích khác nhau.
Trong nghiên cứu khoa học, đạo hàm giúp phân tích dữ liệu phức tạp bằng cách xác định tốc độ thay đổi của biến phụ thuộc so với biến độc lập. Đây là công cụ thiết yếu trong việc lập danh sách các giả thuyết nghiên cứu và thiết kế thí nghiệm.
Trong các ứng dụng kỹ thuật, đạo hàm giúp giải quyết các vấn đề thực tế như xác định đường đi tối ưu để di chuyển hoặc tính toán hiệu suất của máy móc.
Trong toán học, đạo hàm bậc cao được sử dụng để nghiên cứu độ cong của một hàm số,
All matches