Vị trí của động từ trong câu

Động từ là một trong những thành tố cốt lõi nhất trong việc hình thành câu. Động từ thường xuất hiện ở nhiều vị trí trong câu như sau chủ ngữ, trước giới từ,… Bài viết này sẽ cung cấp những kiến thức ngữ pháp cơ bản về vị trí của động từ trong câu với mong muốn sẽ giúp người đọc vận dụng linh hoạt và chính xác động từ cũng như tránh những lỗi thường gặp trong việc tạo lập câu.

1. Khái niệm

- Động từ là những từ chỉ hành động (drive, run, play, ...) hoặc trạng thái (seem, feel, ...) của chủ ngữ.

  • Động từ cùng với chủ ngữ là 2 thành phần bắt buộc phải có trong một câu đơn (còn gọi là mệnh đề).

  • Mỗi câu đơn (mệnh đề) chỉ có duy nhất một động từ chia thì. Và tất cả các động từ còn lại trong câu đơn đều phải chia theo dạng.

2. Thì động từ và dạng động từ

- Chúng ta cần phân biệt giữa Thì Động Từ và Dạng Động Từ:

Thì động từ (Verb Tenses) cho ta biết thời gian mà hành động hoặc sự việc đó xảy ra, còn dạng động từ (Verb Forms) chỉ là các hình thức khác nhau của cùng một động từ, ngoài ra nó không biểu hiện cho chúng ta biết điều gì về thời gian cả.

Ví dụ như động từ to write có các dạng sau:

Dạng

Ví dụ động từ " to write "

Nguyên mẫu

write

Thêm e/es

writes

Quá khứ

wrote

To + nguyên mẫu

to write

V- ing

writing

V- ed/ V3

written


Tuy nhiên, chỉ có 3 dạng đầu tiên mới được xem là chia thì, vì khi đứng riêng một mình tự thân nó đã biểu hiện một thì động từ trong 12 động từ: 

Dạng

Vị dụ động từ " to write " 

Thì động từ

Nguyên mẫu

write

Hiện tại đơn (cho I/you/we/they)

Thêm s/es

writes

Hiện tại đơn (cho he/she/it)

Quá khứ

wrote

Quá khứ đơn


Còn những dạng còn lại không có biểu hiện được thì, nên chúng chỉ được xem là dạng của động từ, không được xem là động từ được chia thì:

Dạng

Vị dụ động từ " to write " 

Thì động từ

To + nguyên mẫu

to write

??? không rõ ràng

V-ing

writing

chỉ biết là tiếp diễn, không biết là hiện tại, quá khứ hay tương lai

→ cần xem trợ động từ mới biết

V-ed / V3

written

chỉ biết là hoàn thành, không biết là hiện tại, quá khứ hay tương lai

→ cần xem trợ động từ mới biết


3. Nguyên tắc Vàng trong câu

Tóm tắt: Trong một câu đơn hoặc một mệnh đề, gắn với một chủ ngữ thì phải có và chỉ có thể có một động từ chia thì, còn những động từ còn lại phải được chia ở dạng.

    • Động từ chia ở thì (tense) sẽ đứng sau chủ ngữ và từ đó mà ta biết được thời gian xảy ra hành động đó. Động từ chia ở thì phải chia phù hợp với chủ ngữ.

    • Động từ chia ở dạng (form) sẽ được chia dựa theo một công thức nào đó.


Trong một câu đơn hoặc một mệnh đề, gắn với một chủ ngữ thì phải có và chỉ có thể có một động từ chia thì.

  • The house is new. → is là động từ chia thì hiện tại đơn
  • We have decided to get married. → have decided là động từ chia thì hiện tại hoàn thành
  • Have you seen Nam recently? → have seen là động từ chia thì hiện tại hoàn thành
  • No, I last saw him a year ago. → saw là động từ chia thì quá khứ đơn

Vị trí của động từ trong câu

We have decided to get married.

- Một câu có thể có nhiều mệnh đề và mỗi mệnh đề có 1 chủ ngữ. Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên, mỗi chủ ngữ cũng chỉ có một động từ chia ở thì (tense), còn những động từ còn lại phải để ở dạng (form) phù hợp.

  • I like cake, and John likes ice cream.
    → 2 mệnh đề, 2 chủ ngữ, 2 động từ chia thì.
  • John and I like music.
    → 1 cụm chủ ngữ, 1 động từ chia ở thì
  • In the morning, Jimmy gets up at 6 and goes to school at 7.
    → 1 chủ ngữ, 2 động từ chia ở thì, nhưng thực chất là câu này là câu ghép lại với nhau Jimmy gets up at 6 and Jimmy goes to school at 7. Jimmy lặp lại nên Jimmy được gộp lại thành một.
  • At last the guests began to arrive
    → 1 chủ ngữ, 1 động từ chia ở thì, 1 động từ chia ở dạng (cấu trúc: begin to do something)
  • I look forward to hearing from you soon.
    → 1 chủ ngữ, 1 động từ chia ở thì, 1 động từ chia ở dạng V-ing (vì nó đứng sau giới từ to)
  • My sister saw him standing there, crying like a baby.
    → 1 chủ ngữ, 1 động từ chia ở thì, 2 động từ chia ở dạng (cấu trúc: see somebody doing something)

Vị trí của động từ trong câu

John and I like music.

Từ các ví dụ trên, ta có thể thấy:

  • Động từ chia ở thì (tense) sẽ đứng sau chủ ngữ và từ đó mà ta biết được thời gian xảy ra hành động đó (hiện tại, quá khứ, tương lai).

  • Động từ chia ở dạng (form) sẽ theo một công thức nào đó. (want to do something, see somebody doing something).

Và đây cũng chính là cách nhận diện một động từ trong câu đang chia ở thì hay đang ở dạng.

Lưu ý:

  • Đối với động từ chia ở thì (tense), động từ đó phải được chia phù hợp với chủ ngữ trong câu.

Chẳng hạn như chủ ngữ số ít phải dùng is hoặc thêm đuôi -s hoặc -es

  • Đối với động từ chia ở dạng (form) thì dạng đó phải đúng với công thức được quy định bởi một từ khác trong câu. Ví dụ như sau giới từ dùng dạng V- ing; sau tính từ dùng dạng to infinitive  ...

4. Ứng dụng của Nguyên Tắc vàng

Nguyên Tắc Vàng sẽ giúp bạn:

  • Viết câu đúng ngữ pháp: không chia thì cho 2 động từ trong cùng 1 câu đơn.
  • Nhận ra các câu sai ngữ pháp
  • Làm được các bài tập điền động từ vào chỗ trống: biết điền thì hay dạng phù hợp.